Het zal de meesten van u wellicht niet ontgaan zijn dat er in de media ophef is omtrent de tijd dat het duurt voordat een schouwarts een overleden lichaam komt schouwen. Wat is een schouwarts? En wat gebeurt er bij het schouwen? Eigenlijk heel simpel, want het woord zegt het al: schouwen is een afkorting van aanschouwen, hetgeen ‘kijken’ betekent. Een gekwalificeerd arts komt dus kijken of de persoon waarvoor hij komt, daadwerkelijk is overleden. Uitermate fijn, want niemand wil als schijndode aangemerkt worden met alle gevolgen van dien. Er wordt een verklaring van overlijden opgemaakt, en een formulier waarin staat waaraan de persoon is overleden. Dit laatste wil het Centraal Bureau Statistieken graag weten om cijfertjes te vergaren, en aan de hand van de verklaring van overlijden wordt bij de gemeente een akte van overlijden opgemaakt.

In artikel 3 van de Wet op de Lijkbezorging (een vreselijke naam voor een Wet die nu gelukkig onder de loep wordt genomen) staat dat de lijkschouw zo spoedig mogelijk dient te gebeuren. Niet meer dan logisch zou je zeggen, want het is algemeen bekend dat een overleden lichaam nu eenmaal conditioneel snel achteruitgaat zonder koeling of lichte balseming. Een uitvaartondernemer mag echter pas in actie komen om een lichaam te verzorgen zodra de arts het overlijden heeft vastgesteld. U kunt zich voorstellen dat als het lang duurt voordat de schouwarts komt, het lichaam er niet fraaier op wordt, om nog maar niet te spreken over hoe een overledene aangetroffen kan worden, en hierbij denk ik bijvoorbeeld aan een vieze (poep)broek waarin iemand dan uren moet liggen. En geloof me, dat gebeurt! Op het moment dat iemand terminaal in een ziekenhuis of andere instantie ligt en overlijdt, noemt men dit een ‘verwacht’ overlijden. Deze instellingen hebben een onderlinge afspraak gemaakt dat een overlijden pas de volgende ochtend na 08.00 uur gemeld wordt indien het overlijden ’s nachts plaatsvindt. Daarna heeft de betreffende arts 3 uur de tijd om zich te melden. Dit betekend in de praktijk, dat als iemand even na 00.00 uur overlijdt, het wel tot 11.00 uur kan duren voordat er wordt geschouwd (en aansluitend verzorgd).

Uiteraard kan de arts alsnog ’s nachts gebeld worden, en gelukkig zijn er genoeg artsen die uit hun bed willen komen om de schouwing te doen. Maar dan is het ook fijn dat je als uitvaartverzorger  iemand meteen kan verzorgen op de plaats waar deze is overleden, en dat de persoon dan niet met allerlei toeters en bellen in vieze staat, op een brancard wordt gehesen om in een uitvaartcentrum verzorgd te worden. Ik snap bedrijven die dit uiteraard zonder problemen doen, want laten we eerlijk zijn…het gebruik van de verzorgingsruimte in een rouwcentrum brengt geld in het laatje. Ook ben ik een beetje huiverig voor personeel die welwillend willen meehelpen met de verzorging en de familie aangeven dat dit het laatste is wat zij voor die persoon kunnen doen. Zeer empathisch, behalve dan hun factuur die na afloop wordt gestuurd en wel degelijk betaald moet worden.

Marja Oosterman
www.oleander-uitvaartzorg.nl
06-52553676